تیم شیم: احتمالاً این روزها در گوشه و کنار و اخبار نام بورس را زیاد شنیده‌اید. و احتمالاً این شنیده‌ها هم بیشتر از این جنس بوده که بورس تهران شاهد رشد و اتفاقات مثبت فوق‌العاده‌ای بوده است. اما شاید مثل خیلی‌های دیگر احتمالاً نمی‌دانید بورس چیست و چه کار می‌کند و همین شنیده‌های مختلف باعث شده آن‌قدر پیچیده به نظر برسد که حتی کنجکاو هم نشوید بدانید واقعاً چیست؟ احتمالاً زیاد پیش آمده پولی دستتان آمده که می‌خواستید با آن سرمایه‌گذاری کنید (منظورمان لزوماً پول هنگفتی نیست)، اما جز پس‌انداز در بانک راه دیگری نشناسید. بورس همان جایی است که شما می‌توانید با سرمایه‌ای که دارید (چه کم چه زیاد) سرمایه‌گذاری کنید و سهمی از شرکت‌های بزرگ داشته باشید. حالا فقط یک مسئله مطرح است. بازاری که قرار است در آن سرمایه‌گذاری کنید را به خوبی بشناسید.
اول بگوییم بازار چیست؟
برای پاسخ به این پرسش که بورس چیست بهتر است اول خود بازار را تعریف کنیم. بازار یعنی همان جایی که در آن خرید و فروش اتفاق می‌افتد. درواقع هر وقت تحت شرایطی یک خریداری داشته باشیم و یک فروشنده که ارتباطی میانشان شکل بگیرد و معامله‌ای انجام شود، در آن لحظه ما شاهد یک بازار خواهیم بود.
هر وقت تحت شرایطی یک خریدار و یک فروشنده داشته باشیم که داد و ستد مالی
بینشان شکل بگیرد و معامله‌ای انجام شود، در آن لحظه ما شاهد یک بازار خواهیم بود.
بازارهم درست مثل هر چیز دیگری دسته‌بندی دارد و به دو دسته بازار فیزیکی و مالی تقسیم می‌شود. بازار فیزیکی همان‌طور که از اسمش مشخص است که مربوط بهم بادله چیزهایی فیزیک و مشخص است، مثل اتومبیل و خانه و غیره.
بازارهای مالی بازارهایی هستند که در آنها دارایی‌های مالی خرید و فروش می‌شوند، دارایی‌هایی مانند سهام و اوراق قرضه. در بیشتر موارد ارزش بازار مالی به ارزش تولیدات و خدمات ارایه شده توسط شرکت‌های منتشر کننده آنها وابسته است. پس جدا از خرید زمین و ماشین، یکی از شیوه‌های سرمایه‌گذاری خرید دارایی‌های مالی است.
بورس چیست؟
بد نیست توضیح این که بورس چیست را با خود کلمه بورس شروع کنیم. بورس کلمه‌ای فرانسوی و به معنای کیف پول است. در بازار مالی تعریف بورس به این ترتیب است: بورس بازاری سازمان‌یافته است که قیمت‌گذاری، خرید و فروش کالا، قرارداد آتی و اوراق بهادار در آن انجام می‌پذیرد.
جهان بورس را بهتر بشناسیم!
بالاتر از این گفتیم که بازار می‌شود جایی که در آن کالاها خرید و فروش شوند. تنوع خرید و فروش و نوع معامله در بازار بورس باعث شده این بازاری که امروز درباره آن حرف می‌زنیم، به ۳ دسته کلی تقسیم شود:
بورس اوراق بهادار: کالای قابل معامله در این نوع بورس، می‌شود همان سهام و اوراق مشارکت و غیره.
بورس ارز: این نوع بورس مربوط به خرید و فروش ارز می‌شود که خب در ایران آن را نداریم.
بورس کالا: درواقع این بورس از تعداد زیادی فروشنده تشکیل شده که کالای خودشان را بعد از کارشناسی و قیمت‌گذاری در بازار عرضه می‌کنند تا خریداران بتوانند انتخاب کنند. منظور از کالا هم در این بورس بیشتر مواد خام و مواد اولیه است. نحوه نام‌گذاری چنین بورسی هم طبق نام محصولی است که در آن به فروش می‌رسد. یعنی اگر صحبت از نفت باشد، با بورس نفت سر و کار داریم.
مزایا و ویژگی‌های بازار بورس
بین خودمان می‌ماند. در این جمع، چه کسی از پول بدش می‌آید؟ اگر جوابتان هیچ‌کس بود. سؤال بعدی‌مان این است که چه کسی از سود قانونی که برای پولش به دست بیاورد، بدش می‌آید؟ باز هم به هیچ‌کس رسیدیم؟ اینکه همه چیز در پروسه سود کردنمان شفاف باشد هم برایمان مهم است؟ اصلاً بیایید به جای سؤال کردن، فهرست مسائلی که در سرمایه‌گذاری برایمان مهم است را دربیاوریم ببینیم اوضاع از چه قرار است؟
قانونی بودن روش سرمایه‌گذاری
دریافت سود بیشتر
شفافیت بازار
هر زمان که دلمان خواست پولمان را بگیریم!
اگر موارد بالا برایتان مهم است، بورس همان جایی است که باید سراغش بروید و سرمایه‌گذاری‌تان را شروع کنید. هنوز ترغیب نشده‌اید، نه؟ بگذارید کمی از فواید این بازار برایتان بگوییم.
فواید سرمایه‌گذاری در بورس
قطعاً دارد که آن همه آدم وقتشان را در آن صرف می‌کنند و خیلی‌ها آن را به چشم شغلشان می‌بینند. اولین فایده بازار بورس را می‌توان درآمدزایی در نظر گرفت. هدف شما هم از سرمایه‌گذاری همین است دیگر، نه؟ اینجا دو روش برای درآمدزایی وجود دارد. یکی دریافت سودی است که از فعالیت شرکت‌ها حاصل می‌شود و بخش دیگری از آن هم مربوط به فروش محصولات یک شرکت است. فایده دیگر بورس این است که آمدیم و خدای ناکرده اتفاقی افتاده که شما نیاز به پولتان پیدا کردید. اگر حساب پس‌انداز بلند مدت باز کرده باشید، احتمالاً سخت بتوانید پولتان را نقد کنید. یا اگر خانه یا ماشینی خریده باشید که خب به مراتب سخت‌تر خواهد بود. اما در بورس هر زمان که اراده کنید می‌توانید پولتان را نقد کنید.
احتمالاً زیاد پیش می‌آید که وقتی پولتان را در بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنید، ناگهان بعد از مدتی می‌بینید درش بسته شده یا دیگر خبری از سود دادن‌هایش نیست. اینجا چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد. همه اموری که در بازار بورس انجام می‌شود تحت نظارت سازمان بورس بوده و قانونی است. درنتیجه نگران هیچ مسئله‌ای که مربوط به شفافیت بازار می‌شود نباشید. از دیگر فواید بورس می‌توان به این نکته مهم اشاره کرد که اگر پولتان کم هم باشد مهم نیست. می‌توانید وارد بورس شوید و آن را به گردش دربیاورید.
ببینیم بورس بهتر است یا طلا و ملک و پس‌انداز؟
این‌طوری که عنوان می‌نویسیم، معلوم است نهایتاً می‌خواهیم بگوییم بورس بهتر است اما این اطمینان را به شما می‌دهیم که دلایلی برای گفته‌هایمان می‌آوریم که قانعتان کند. در کنار بازار بورس، بازارهای دیگری وجود دارند که امکانی برای سرمایه‌گذاری شما به‌حساب می‌آیند. مثلاً بازار املاک جزو آن دسته از بازارها است که به سختی می‌توانید آن را تبدیل به پول کنید. البته که ریسک کمی دارد و تخصصی هم نیاز ندارد اما شفافیت بازار آن هم تعریفی ندارد. احتمالاً دارد مشکلی داشته باشد و ندانید و بعداً حسابی اذیت شوید. بازار طلا همان‌قدر که زود به پول تبدیل می‌شود، همان‌قدر هم ریسک بالایی دارد. فراموش نکنید که در ایران زندگی می‌کنید. سرمایه‌گذاری در بانک زود به پول تبدیل می‌شود، ریسک کمی هم دارد اما بازدهی آن خیلی نخواهد بود.
حالا اگر بخواهیم درباره بورس برایتان بگوییم این‌طور می‌شود که قابلیت نقد شوندگی بسیار زیادی دارد. ریسک آن هم متوسط است. نمی‌شود گفت ریسکی ندارد. اما فراموش نکنید بازدهی این بازار به نسبت بازارهای دیگر بسیار بیشتر است. شفافیت بازارش را هم بالاتر توضیح دادیم. تنها مسئله دیگر مربوط به این بازار، تخصص است. باید دانش بورس را داشته باشید. وگرنه همه چیز سخت می‌شود.
در تیم‌شیم بخوانید:
بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری کدام است؟
از کجا شروع کنیم؟
اگر حالا که متوجه شده‌اید که بورس چیست و حالا ترغیب شده‌اید که وارد بازار بورس شوید، احتمالاً سوال‌هایی در ذهن دارید. چگونه می‌توان وارد بورس شد و برای فعالیت در بورس به چه چیزهایی نیاز است. ما در وبلاگ تیم‌شیم مفصل درباره تک تک این مسائل نوشته‌ایم.
